Dertien jaar onschuldig vast in een Texaanse cel

[Anna] Vasquez is 41. Toch is haar nieuwe leven net pas begonnen. Op 23 november werd ze officieel vrijgepleit van het vonnis dat haar tot kinderverkrachter bestempelde. Dat is 22 jaar nadat een kennis de valse beschuldiging uitte en voor haar de misère begon. [...] [Vasquez:] "Ik ben onlangs vrijgekomen na een gerechtelijke dwaling", begint zij. "Dertien jaar van mijn leven bracht ik door als nummer. Mijn nummer was 936629. Ik had mijn complete identiteit verloren." Haar stem hapert. Ze vervolgt: "Zonder hulp van het Innocence Project zou ik daar nu nog zitten. Het werkt echt." Bijna komen de tranen naar boven. "Er zitten zoveel mensen onterecht vast, velen die we niet eens kennen. Ik smeek u, neem deze wet aan." [...]

Het waren de jaren negentig in Texas, een tijd met enorm veel vrouwenhaat en aidspaniek, verklaart regisseuse Deborah Esquenazi in haar woonplaats Austin. "Homo's werden gelijkgesteld aan pedofielen. Diverse mensen veroordeeld voor satanisme." Gerechtigheid en politiek zijn in Texas heel lang compleet verstoord geweest, vat zij samen. [...]

Het viertal was jong, Anna 19, krap een jaar uit de kast. De vier hadden geen ervaring met justitie, geen besef van de zwaarte van de beschuldiging. De latina's hadden geen geld voor goede advocaten, geen contact met de homobeweging - potentiële connecties die in de VS het verschil kunnen maken. Een kinderarts getuigde dat het maagdenvlies van de meisjes beschadigd was, wat inmiddels achterhaalde wetenschap is. De nichtjes werden zo lang ondervraagd dat ze verhalen oplepelden over pistolen, een mes en penetratie met voorwerpen.

Was de veroordeling een geval van homohaat? Was het racisme? Het eerste denkt Esquenazi. De jury was net zo gemengd als de bevolking en die is in San Antonio in meerderheid latino. Maar Texas is zo conservatief dat ook minderheden behoudend zijn. "Als latina weet ik hoe diepgeworteld bij ons het taboe op lesbisch zijn is. De vier waren een makkelijke prooi. Dat satanisten kinderen zouden misbruiken maakte het extra smeuïg." Het viertal had geen kans. Liz kreeg in 1997 37,5 jaar cel: voor verkrachting en obsceniteit met kinderen. Een jaar later werden de andere drie veroordeeld, tot 15 jaar elk. [...]

Er is in Amerikaanse gevangenissen geen menselijkheid, vat zij samen. Neem het feit dat gevangenen niet met elkaar mogen communiceren, geen brief, geen telefoontje, niks. Zo verloor Vasquez in één klap ook nog de partner en vriendinnen die haar begrepen als geen ander. "Heel moeilijk. Dat isolement brak mijn hart. Ik maakte me zo'n zorgen of Cassie het zou redden." [...]

Amerika herbergt een vijfde van alle gevangenen wereldwijd. Texas is de staat met de meeste burgers achter tralies, het staat bekend om zijn harde misdaadaanpak. Daarbij gaat het regelmatig mis. Van alle 166 veroordeelde gevangenen die vorig jaar definitief onschuldig werden verklaard, komen er maar liefst 58 uit Texas. [...] "Waarheid en gerechtigheid hebben weinig te maken met de rechtbanken", zegt advocaat Mike Ware van het Innocence Project of Texas, die de San Antonio 4 vrij kreeg. "Als de mensen dat beseften, zouden ze ze in brand steken."

bron: Artikel 'Dertien jaar onschuldig vast in een Texaanse cel' door Sybilla Claus; www.trouw.nl/home/dertien-jaar-onschuldig-vast-in-een-texaanse-cel~a55c6192/; Trouw; 16 mei 2017