Gevaarlijke rechters
[Rechtspsycholoog Hans] Crombag: "De vonnissen zijn vaak zo geschreven dat de lezer, onder wie bijvoorbeeld de veroordeel de, moet raden wat de redenering van de rechters is geweest. Het gaat niet alleen om nodeloos ingewikkeld en verhullend taalgebruik, maar ook om kale logica. Ik bestuur die vuistdikke dossiers en vertaal ze in schema's en diagrammen en wat al niet meer. Regelmatig denk ik: waarom volgt B uit A? En waar baseert de rechter veronderstelling X op? Ik zie u denken: dat zijn uitzonderingen. Nee, bepaald niet, want in de handboeken wordt rechters geleerd dat te doen. Zij menen dat een helder vonnis je kwetsbaar maakt voor kritiek. Wat voor verdachten geldt, geldt ook voor rechters: wat je niet gezegd hebt, kunnen ze ook niet tegen je gebruiken. 'Het vonnis dichttimmeren' noemen ze dat, maar het is eerder een rookgordijn optrekken." [...]
En dat brengt Crombag op een punt dat hem de laatste jaren meer en meer zorgen baart: het ontstaan van een nieuw soort klassenjustitie. Crombag: "De nieuwe klassenjustitie gaat niet zozeer om geld, want het verschil tussen Moszkowicz en de jongste vennoot van een goedkoop kantoortje is niet zo groot. Veel belangrijker is publiciteit. Als je een grote boef bent die in drugs gehandeld heeft, pas dan wordt je zaak echt goed behandeld. Ineens wordt de rechtbank heel recht in de leer. Iedereen staat op scherp, terwijl een ordinaire winkeldiefstal met tien andere er door de politierechter op een ochtendje doorheen wordt gejast. 'Meneer de rechter, ik stond achter in de winkel, dus ik kon de kassa helemaal niet meegenomen hebben.' 'Jaja', zegt de rechter dan, 'dat zeggen ze allemaal. Hup, een jaar voorwaardelijk. Volgende, want we hebben achterstand.' Ik chargeer nu een beetje, maar vaststaat dat bij een grote drugszaak de rechtbank rustig zes keer bijeenkomt om de zaken nog eens door te nemen. Sommigen zeggen: het is maar goed ook dat het er bij grote zaken zorgvuldiger aan toegaat, want het onderzoek alleen al heeft tientallen miljoenen guldens gekost. Kom nou! Alsof een veroordeling op een alleenstaande huismoeder minder impact heeft. In dit land heeft een drugsbaron kennelijk meer recht op zorgvuldigheid dan een huismoeder. Enfin, u ziet: mijn emeritaat komt veel te vroeg."
bron: Artikel 'Gevaarlijke rechters' door Evert Nieuwenhuis; www.groene.nl/2000/0037/en_crombag.html; De Groene Amsterdammer; 16 september 2000