Twee boekbesprekingen: Gebr. (Ted van Lieshout) & Koorddansen (Hilde Dillen)

From Brongersma
Jump to navigation Jump to search

Door: Luc Schoonhove

Het afgelopen jaar heb ik twee boeken gelezen die het volgens mij verdienen in de OK besproken te worden. Het betreft twee recente boeken die allebei gesierd worden door het logo van de Stichting Nederlandse Kinderjury. Beide zijn officieel jeugdboeken (vanaf 14 jaar), maar wie een beetje om kinderen en om liefde geeft, zal zich daaraan niet hoeven storen. Op beide boeken werd ik opmerkzaam gemaakt in de jeugdboekenrubriek in de vrijdagse bijlage Cicero van de Volkskrant. Ik wil op deze plaats graag iets meer over de twee boeken vertellen. Het betreft een absoluut juweeltje en een... nou ja.

Het eerste boek draagt de merkwaardige titel Gebr. en is geschreven door Ted van Lieshout, mij vooral bekend van verhalen voor jongere kinderen. Het verhaal gaat - natuurlijk - over twee broertjes. De hoofdpersoon heet Luuk en is onlangs zestien jaar geworden. Vorig jaar heeft Luuk zijn jongere broertje Marius (Maus) verloren aan een akelige ziekte. Luuk heeft tijdens die ziekte moeilijk kunnen praten met zijn broertje. Enerzijds doordat Luuk het aftakelingsproces slecht aankon, maar ook doordat hij voor zijn gevoel geen kant op kon met zijn ontwakende homoseksualiteit. Nu Maus dood is, heeft zijn broer natuurlijk vreselijke spijt. Maar daar heeft hij iets op gevonden: Luuk zet het dagboek van zijn broertje voort vanaf het punt waar deze heeft moeten ophouden. Aanvankelijk belooft Luuk eerlijk niet te lezen wat Maus eerder geschreven heeft, maar dat lukt uiteraard niet erg. Het mooie van Gebr. zit er naar mijn smaak hoofdzakelijk in dat beide broertjes over de dood heen via het dagboek met elkaar in gesprek raken, het gesprek dat voor de dood van Marius maar niet wilde lukken. Zo is het bijvoorbeeld erg mooi om te zien dat het jongere broertje ook homogevoelens en -ervaringen kende, maar daar veel makkelijker mee omging dan hoofdpersoon Luuk. En Maus wist en begreep veel meer van zijn grotere broer dan Luuk ooit voor mogelijk gehouden had. Uiteindelijk lukt het Luuk met de steun van zijn dode broertje zijn ouders te vertellen van zijn geaardheid. Gebr. is een wonderschoon boekje, dat onvermijdelijk in de smaak zal vallen bij iedereen die ook verliefd was op de meester van de vierde klas (zoals Luuk) of die die ontmoeting vroeger, met die mysterieuze zigeunerjongen in het bos, nooit meer zal kunnen vergeten (zoals beide broertjes). Klein minpuntje is dat twee loodzware onderwerpen (ontluikende homoseksualiteit enerzijds en dood & afscheid anderzijds) misschien wat veel van het goede zijn voor 118 bladzijden jeugdboek. Maar zelfs als dat zo is, dan vertilt Ted van Lieshout zich daar op een bijzonder knappe wijze aan!

Het tweede boek dat ik las was Koorddansen van de Belgische Hilde Dillen. Hoofdpersoon hier is de zestienjarige Daniël, die een liefdesrelatie heeft gehad met een leraar van school. Deze leraar is pas geleden omgekomen bij een dom ongeluk en Daniël staat er nu alleen voor. En alleen is hier ook werkelijk alleen, want wegens het gebeurde is de jongen van school verwijderd (?!) en Daniëls moeder vindt het nodig op buitenlandse werktripjes te gaan terwijl haar zoon in zijn eigen huis geterroriseerd wordt door het straatschorem (?!). Het bange vogeltje Daniël moet aan het eind dan ook in zijn eentje, op heroïsche en tamelijk ingewikkelde manier, de confrontatie met zijn kwelgeesten aangaan. Mijn probleem met dit boek is dat het voor mijn gevoel (ondanks de titel) nergens echt los van de grond komt. Eerst begreep ik niet helemaal waarom, maar ik vermoed toch dat het Hilde Dillen als vrouw niet volledig gelukt is te kruipen in de huid, of liever het hart van de jongen die zij zelf nooit geweest is. Nergens in het boek had ik het gevoel werkelijk contact te krijgen met de hoofdpersoon. Terwijl het volgens het verhaal toch een behoorlijk lieve jongen zou moeten zijn, denk ik. Dillen verdient overigens wel alle lof met het aansnijden in deze tijd, als Belgische nota bene, van zo’n weinig populair onderwerp. En ik dank haar persoonlijk voor de sfeer van het verhaal, uitgeademd door elke porie van het boek, dat niet de liefde de misdaad is, maar juist het vooroordeel en het onbegrip. Koorddansen is wat minder seksueel getint dan Gebr. Bij mijn beoordeling van beide boeken speelt dat nauwelijks een rol. Want hoewel ik de combinatie jongens & seksualiteit doorgaans een aangename en interessante vind, valt of staat een verhaal voor mij meestal met de vraag hoe de liefde er afkomt, niet de seks. Maar oordeelt u liever zelf.

Gebr. door Ted van Lieshout
De Boekerij b.v., Amsterdam, 1996
ISBN: 90-00-03097-8

Koorddansen door Hilde Dillen
SUN, Nijmegen, 1997
ISBN: 90-6168-487-0


bron: 'Twee boekbesprekingen: Gebr. (Ted van Lieshout) & Koorddansen (Hilde Dillen)' door Luc Schoonhove; OK Magazine, nummer 59; augustus 1997