Waar zijn de intellectuelen?

From Brongersma
Jump to navigation Jump to search

Enkele structurele veranderingen die met het verval van de traditionele intellectueel verband houden, zijn de toenemende bemoeienis van de markt met het intellectuele leven, de institutionalisering en professionalisering van het intellectuele leven, de groeiende macht van de media en de afname van de mogelijkheid om in de publieke ruimte autonoom te functioneren. [...]

Hoewel intellectuele arbeid dus meer dan in het verleden de aandacht trekt, betreft het functies die niet door intellectuelen maar door instituties en de daaraan verbonden professionals worden verricht. Intellectuelen die proberen hun ideeën via de media over te dragen, komen meestal niet verder dan het uitspreken van inhoudsloze teksten in dienst van een tv- of radioprogramma. Vaak ontdekken ze dat ze alleen worden getolereerd voor zover ze voorzien in soundbites en amusement. [...]

De moderne universiteit neemt geen waardige afstand tot het bedrijfsleven meer in acht, maar is verwikkeld in de toekenning van rechten op nieuwe uitvindingen, overleg met grote firma's en het opzetten van hightechbedrijven. [...]

Deze bevestiging van de antipolitieke houding geeft in feite uiting aan een sterk pessimistische kijk op de toekomst. Ze houdt een nieuwe vorm van volgzaamheid in. Terwijl mensen zich in het verleden voegden naar een hiërarchisch gezag, worden ze nu aangemoedigd zich aan het lot te onderwerpen. Wanneer je gedesinteresseerd tegenover het publieke leven staat, laat je toe dat anderen je lot bepalen. Hoewel die indruk soms wel bestaat, behelst een antipolotieke houding geen verwerping van bepaalde partijen en politici, maar geeft ze uiting aan een diepere overtuiging dat de politiek als zodanig nutteloos is. Het idee dat iemand door middel van politieke actie positieve resultaten zou kunnen boeken, wordt vaak als naïef of arrogant afgedaan. Diegenen die een soort radicaal beginsel achter de verwerping van de politiek ontwaren, negeren het feit dat de keerzijde van de antipolitieke houding is dat men de wereld accepteert zoals hij is. Het komt erop neer dat men berust in het lot.

bron: Uit het boek 'Waar zijn de intellectuelen?' door Frank Furedi; Vertaald door Guus Houtzager; Oorspronkelijke titel 'Where Have All the Intellectuals Gone?'; J.M. Meulenhoff; Tweede druk; augustus 2006; Engelse originele versie is uit 2004