'Ook wijze rechters gaan fout in een fout systeem'

Prof. dr. Hans Crombag was onderwijsonderzoeker voordat hij zich in de rechtspychologie bekwaamde. Na een bijzonder hoogleraarschap in Leiden werd hij in 1986 hoogleraar rechtspychologie aan de Rijksuniversiteit Limburg. Samen met twee andere rechtspychologen [Van Koppen en Wagenaar] publiceerde hij onlangs een boek, 'Dubieuze zaken', dat veel stof doet opwaaien. Een interview over de gebreken van het Nederlandse strafrechtsysteem. "De problemen van onze strafrechspraak liggen besloten in onze regels en gebruiken." [...]

"De gemiddelde Nederlander denkt bij rechterlijke dwaling aan een onschuldig iemand die veroordeeld is. Dat hebben wij in geen van deze gevallen met zekerheid kunnen beweren. Wij stellen wèl vast dat in geen van de door ons onderzochte gevallen het bewijs is geleverd." [...]

"Statistisch gezien moet de kans groot zijn dat een aantal van de veroordeelde mensen in deze zaken ten onrechte zit. Mijn indruk is dat het daarbij vooral gaat om mensen die beschuldigd zijn van seksueel misbruik van kinderen. Een andere onderzoeker, B. R. [edit], heeft daar onderzoek naar gedaan en zijn conclusie is dat tientallen mensen op dit punt ten onrechte veroordeeld zijn. Hij zou daar best eens gelijk in kunnen hebben."

[Interviewer Abrahams:] U weet dat R. [edit] een omstreden onderzoeker is? In zijn boek over de zaak Oude Pekela toont hij wel erg veel begrip voor de pedofiele medemens. [Crombag:] Hij zou daar beter over kunnen zwijgen, het zou zijn andere werk geloofwaardiger maken. Maar hij is een integere vakman, iemand met grote vasthoudendheid en morele moed, die voortreffelijke rapportages maakt, onder andere voor een PvdA-commissie. Natuurlijk wordt hij verdacht gemaakt, dat overkomt Wagenaar nu ook. De mensen proberen me los te weken van Wagenaar. Die rare kwast, zeggen ze dan. Maar ik weet uit wat voor bron dergelijke verdachtmakingen komen."

De grootste woede van de drie rechtspychologen richt zich in Dubieuze zaken op de rol van de gedragsdeskundigen in het strafproces. De rechters onderwerpen zich te kritiekloos aan hun oordeel, vinden de auteurs. De forensische psychiaters, de orthopedagogen in zaken van seksueel misbruik, zij zouden doorgaans slecht gefundeerde rapportages uitbrengen. "Bij die orthopedagogen gaan we echt over de rooie", beaamt Crombag.

bron: Artikel < 'Ook wijze rechters gaan fout in een fout systeem' > door Frits Abrahams; NRC Handelsblad; 16 mei 1992