Longstay voor tbs niet goed gebruikt

Mede onder druk van de publieke opinie dreigen veel tbs-patiënten voor wie nog wel een vorm van behandeling mogelijk is, ten onrechte in de longstay te verdwijnen, vindt R. Poll.

Het is altijd al zo geweest dat in de tbs-instituten delinquenten verbleven die niet meer terugkeerden in de maatschappij en ook kwamen te overlijden in de instelling. Rijksinrichting 'Veldzicht' te Balkbrug, waar ik een tiental jaren heb gewerkt, heeft zelfs een eigen begraafplaats. Veel mensen liggen daar niet; met het ouder worden en het daarmee gepaard gaande verval van krachten neemt ook de delictgevaarlijkheid meestal af en kan er naar een mogelijkheid tot uitplaatsing gezocht worden. Van een aparte categorie met een eigen stigma (boven op het andere stigma) was echter geen sprake. Dit is ingrijpend veranderd met de komst van het begrip 'longstay' en de daarbij behorende faciliteiten. Hoe voor de hand liggend deze ontwikkeling ook mag lijken, er zijn ernstige bedenkingen tegen in te brengen, temeer nu de minister van Justitie deze voorziening aanzienlijk wil uitbreiden (van 60 naar 200). [...]

Veel patiënten zullen ten onrechte in de longstay verdwijnen. Dit zal met name het geval zijn wanneer de instellingen onder druk van de publieke opinie nauwelijks meer iets met hun bewoners durven of mogen proberen. Gedrag van individuen valt immers niet met zekerheid te voorspellen. [...]

Het begrip persoonlijkheidsstoornis is niet onomstreden. De opvatting is dan dat de persoonlijkheidsstoornis geen feit is, niet echt bestaat, geen eigen werkelijkheid heeft, doch veelmeer een 'construct' is in het hoofd van de waarnemer. Deze onzekerheid en de discussies hieromtrent impliceren in ieder geval dat de behandeling van de persoonlijkheidsstoornis een vage zaak is. Dit betekent ook dat de notie onbehandelbaarheid, die leidt tot plaatsing in longstay, in het geval van persoonlijkheidsstoornissen met grote terughoudendheid gebezigd zou moeten worden. [...]

De instellingen moeten gewoon het werk doen waarvoor ze ruimschoots toegerust zijn. De resultaten waren en zijn goed en de recidivecijfers steken zeer gunstig af bij die van het gevangeniswezen. En dat de samenleving nu en dan als proeftuin fungeert is onontkoombaar. Wil men dat niet, dan kan de tbs opgeheven worden - met alleen maar meer en ernstige problemen als gevolg.

bron: Artikel 'Longstay voor tbs niet goed gebruikt' door R. Poll (klinisch psycholoog bij de Isala klinieken te Zwolle en plaatsvervangend raad van de penitentiaire kamer van het gerechtshof te Arnhem); NRC Handelsblad; 29 augustus 2005