Eper incestaffaire was een modern volksverhaal

Paniek over seksueel kindermisbruik overviel Nederland in de jaren negentig. Onderzoekster Esther Hendriksen dook in de krantenarchieven. En concludeert: het was geen mediahype, maar eerder een middeleeuwse volksvertelling in een tijd van grote zedenangst. Vrijwel niets werd aan de verbeeldingskracht van de krantenlezer overgelaten, begin jaren negentig. Ook in deze krant stonden alle details uit de verklaringen die Jolanda van B. [Yolanda B.] uit Epe, destijds 22 jaar, bij de politie had afgelegd. Verklaringen die, bleek tijdens de rechtszaak, op controleerbare punten vaak niet waar konden zijn.

Een fragment uit het verslag van de rechtszaak in deze krant. Gedetailleerd kreeg de lezer gepresenteerd wat Jolanda beweerde: "(...) Ze zegt dat ze werd vastgebonden op bed, waarna haar ouders met een schroevendraaier of met schoppen en trappen de vliezen braken. (...) In 1984 of 1985, zegt Jolanda, is er een levende tweeling geboren, die zij John en Sanne noemde. De kinderen werden na de bevalling op haar buik gelegd en terwijl zij geblinddoekt was, doodgestoken. Een vriendin zegt dat zij destijds bij de familie thuis was en hoorde hoe de dokter werd geroepen en later zag hoe in de gootsteen bloed werd weggewassen en bloederige pakketjes werden weggebracht."

Jolanda beweerde dat haar ouders eigenhandig minstens vijf baby's hadden vermoord, en dat ze jarenlang was verkracht door een satanisch netwerk op de Veluwe, dat ook nog aan kannibalisme deed. Was het waar? Ondanks de gerezen, grote twijfels, werden haar ouders veroordeeld tot vier jaar cel. De verwarring was daarmee compleet. Geheugenexpert professor Wagenaar (getuige-deskundige in de zaak) noemde onlangs het vonnis nog een gerechtelijke dwaling 'vergelijkbaar met de Puttense moordzaak'. [...] "De plastische verhalen over walgelijke babymoorden die Jolanda vertelde, lijken precies op de beroemde 'Blood Libel Myth', een folkoreverhaal van duizenden jaren oud, dat inspeelt op de indringende angst dat zelfs kinderen, het symbool van onschuld, niet meer veilig zijn in deze wereld."

bron: 'Eper incestaffaire was een modern volksverhaal' door Wilma Kieskamp; archief.trouw.nl/artikel?text=incest&SORT=presence&ED=ola&SEC=%2A&SO=%2A&PRD=2w&fdoc=0; Trouw; 19 juli 2005